Μουσική, Εκδηλώσεις, Σύλλογοι, Χορευτικά, Εφημερίδες

Μουσική

Η μουσική παράδοση υπόκειται στους κανόνες της Ηπειρώτικης μουσικής. Τα τέσσερα βασικά μουσικά όργανα είναι το κλαρίνο, το βιολί, το λαούτο και το ντέφι. Η μουσική, το τραγούδι και ο χορός, προσαρμόστηκαν και είναι άρρηκτα δεμένα με τον ορεινό χώρο και την επαγγελματική ιδιότητα.

Οι χαρακτηριστικότεροι χοροί των Καλαρρυτινών είναι του Γιανκώστα ή ΓιάννηΚώστα, αργός και λεβέντικος χορός και ο Μπαλατσός, αργός στα τρία, ο οποίος χορεύεται κυρίως από άντρες που τραγουδούν όλοι μαζί. Στους γάμους το νιόπαντρο ζευγάρι χορεύει τον συγκαθιστό χορό «ένα δέντρο δυο κλωνάρια, χόρευαν δυο παλικάρια». Κύριο χαρακτηριστικό των τραγουδιών και των χορών είναι οι αργοί και μακρόσυρτοι ήχοι καθώς και οι αργοί και ποικίλοι βηματισμοί. Στα τραγούδια αρχίζουν οι γυναίκες και απαντούν οι άντρες.

Γιορτές, πανηγύρια, εκδηλώσεις

Οι γιορτές και τα πανηγύρια δίνουν την ευκαιρία στους Καλαρρυτινούς που ζουν μακριά (Θεσσαλία – Ιωάννινα – Αθήνα) να επισκεφθούν τον τόπο τους, να φροντίσουν τα σπίτια τους και να ανταμώσουν με τους συγχωριανούς τους. Από τότε που το χωριό αραιοκατοικείται, όπως άλλωστε και όλα τα χωριά της περιοχής, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, οι γιορτές του Αγίου Νικολάου, των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς, των Απόκρεω και ιδιαίτερα του Πάσχα, αποτελούν λόγους επιστροφής για να γιορτάσουν στο χωριό τους.

Το καλοκαίρι που το χωριό γεμίζει με κόσμο, γίνονται ξεχωριστά πανηγύρια με αφορμή τις θρησκευτικές γιορτές :

Το μοναστήρι γιορτάζει και μετά τη λειτουργία ακολουθεί πανηγύρι με παραδοσιακή μουσική. Συγκεντρώνονται πολλοί κάτοικοι από τα χωριά των Τζουμέρκων.

Ο ναΐσκος βρίσκεται 6 χιλιόμετρα έξω από το χωριό, σε μια σπηλιά σε υψόμετρο 1750 μέτρων. Μετά τη λειτουργία ακολουθεί γλέντι στην περιοχή Λιβάδι. Εκεί προσφέρεται από τους κτηνοτρόφους του χωριού ψητό πρόβατο, γιαούρτι και τυρί φέτα. Το βράδυ της ίδιας μέρας το πανηγύρι μεταφέρεται στην πλατεία του χωριού, όπου συνεχίζεται και την επόμενη μέρα με τη γιορτή του Αγίου Παντελεήμονα.

Η λειτουργία γίνεται στο ναό του Αγίου Νικολάου. Το βράδυ στην κεντρική πλατεία γίνεται μεγάλο πανηγύρι, όπου συγκεντρώνονται κάτοικοι όμορων κοινοτήτων από όλα τα χωριά των Τζουμέρκων, αλλά και από τα Ιωάννινα, τη Θεσσαλία και την Αθήνα. Ο χορός κρατάει όλο το βράδυ.

Την επομένη, στις 16 Αυγούστου γίνεται λειτουργία και αρτοκλασία στο εξωκκλήσι της Παναγίας και ακολουθεί για δεύτερη μέρα το πανηγύρι στην κεντρική πλατεία. Κατά τη διάρκεια του πανηγυριού, αυτός που αναλαμβάνει να τελέσει τη λειτουργία, ο «εορτάζων», διακόπτει το πανηγύρι. Ο ίδιος στέκεται κρατώντας την εικόνα της Παναγίας και οι πανηγυρίζονται την προσκυνούν και παίρνουν από το μεγάλο δίσκο, βρασμένο σιτάρι διακοσμημένο με καρύδια.

Στη γιορτή του Αγίου Νικολάου γίνεται λειτουργία στο ναό (εσπερινός, αρτοκλασία, λειτουργία)

Το πρώτο Σαββατοκύριακο του Ιουλίου κάθε έτους πραγματοποιούνται στους Καλαρρύτες διάφορες εκδηλώσεις με τον τίτλο  «Διήμερο μνήμης, τιμής και ευγνωμοσύνης», αφιερωμένες στους Καλαρρυτιώτες της θυσίας και της προσφοράς.